ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان کارستی گیلانغرب با استفاده از روش EPIK و KDI

Authors

  • ساسان زنگنه تبار دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  • مهرنوش قدیمی استادیار ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
Abstract:

یکی از راهکارهای مهم در مدیریت منابع آب کارست، تهیۀ نقشۀ آسیب­پذیری آبخوان­های کارستی است. هدف از تهیۀ نقشۀ آسیب‌پذیری، فراهم شدن امکان شناسایی منابع آب زیرزمینی در معرض خطر آلوده شدن است. آبخوان کارستی گیلانغرب به عنوان بخشی از زون زاگرس چین­خوردۀ تغذیه کنندۀ سراب گیلانغرب می­باشد. در این پژوهش به منظور ارزیابی آسیب­پذیری آبخوان کارستی گیلانغرب از روش EPIK متشکل از چهار لایۀ E (اپی­کارست)، P (پوشش محافظ)، I (نفوذ) و K (شبکۀ کارست) و روش KDI مبتنی بر لایۀ کاربری اراضی استفاده شده است. پس از اجرای مدل و تهیۀ نقشۀ آسیب­پذیری، مقدار شاخص EPIK بین 12 تا 26 محاسبه شد. توزیع فضایی طبقه­های نقشۀ نهایی آسیب­پذیری حاصل از مدل EPIK نشان می­دهد که 24/14، 56/14، 17/47 و 03/24 درصد از مساحت منطقۀ مورد مطالعه به ترتیب در پهنۀ آسیب­پذیری کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار می­گیرد. مطابق این نقشه حدود 71 درصد از منطقۀ مورد مطالعه، دارای آسیب­پذیری زیاد و خیلی زیاد می­باشد که نشانگر آسیب­پذیری بالای این آبخوان می­باشد. مطابق نتایج روش KDI، 54/7، 49/9، 9/2، 89/77 و 18/2 درصد از منطقۀ مورد مطالعه به ترتیب دارای تأثیرپذیری زیاد، متوسط، کم، خیلی کم و سالم (دست نخورده) است که بیانگر آسیب­پذیری کم آبخوان کارستی گیلانغرب می­باشد. طبق روش EPIK، طبقه با آسیب­پذیری کم منطبق بر دشت­های حاشیۀ ارتفاعات و سازندهای شیلی است که نقش خیلی کمی در آسیب­پذیری آبخوان کارستی دارد. اما همین دشت­های حاشیه­ای طبق روش KDI، بیشترین آسیب­پذیری را دارند چرا که بیشتر تحت دخل و تصرف انسانی قرار گرفته­اند. با ترکیب نتایج این دو روش می­توان دریافت که آبخوان گیلان­غرب دارای حساسیت بالایی نسبت به آلودگی است اما عدم گسترش فعالیت­های انسانی در حوضۀ آبگیر این آبخوان منجر به سالم ماندن منابع آب آن از آلودگی شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آسیب پذیری و آلودگی آبخوان کارستی نعل اسبی، جنوب شرق ایذه، با استفاده از روش COP

به منظور ارزیابی آسیب پذیری ذاتی آبخوان کارستی نعل اسبی، واقع در جنوب شرق ایذه، روش COP مورد استفاده قرار گرفته است. این روش خصوصیات لایه پوشاننده بالای سطح ایستابی (عامل O)، تمرکز جریان (عامل C) و بارش (عامل P) را به عنوان پارامترهای ارزیابی آسیب پذیری آب زیرزمینی به کار می‌گیرد. خصوصیات کارست، از قبیل وجود حفرات فروبرنده (عامل C) و عوارض کارستی در حوضه توسط عوامل کاهش دهنده حفاظت طبیعی اعمال ...

full text

ارزیابی و تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان های کارستی با استفاده از مدل cop (مطالعه موردی: آبخوان کارستی گُلین، استان کرمانشاه)

آبخوان های کارستی در مناطق نیمه خشک غرب ایران با توجه به شرایط طبیعی منطقه و فعالیت های انسانی مستعد آلودگی می باشند. آبخوان کارستی گُلین نقش حیاتی در تأمین آب شرب و کشاورزی جوامع محلی اطراف خود دارد. هدف از این پژوهش، تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان کارستی گُلین در جنوب غرب استان کرمانشاه در برابر آلودگی های سطحی با استفاده از مدل cop می باشد. این مدل با استفاده از سه پارامتر، لایه پوشاننده(o)، غلظت...

full text

ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت خوی با استفاده از روش ترکیبی

توسعه کشاورزی و صنعت موجب افزایش شدید مصرف آب و به دنبال آن کاهش کمی، کیفی منابع آب زیرزمینی شده است. یکی از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از آلودگی منابع آب‌های زیرزمینی شناسایی مناطق آسیب‌پذیر آبخوان‌ها است. در این پژوهش به منظور ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت خوی از روش‌های DRASTIC، SINTACSو روش‌ ترکیبی(DSM) که حاصل ترکیب این دو روش است، استفاده شده‌است. روش‌های DRASTIC و SINTACS از پارامترهای...

full text

ارزیابی و تهیه نقشۀ آسیب پذیری آلودگی آبخوان کارستی دالاهو

ارزیابی آسیب­پذیری و تهیه نقشه پهنه­بندی آسیب­پذیری، راهکاری مهم در مدیریت منابع آب کارست به شمار می­رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژی کارست توسعه­یافته در آبخوان کارستی دالاهو و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده است. بنابراین هدف این پژوهش، تهیه نقشه آسیب­پذیری آبخوان کارستی دالاهو در استان کرمانشاه در برابر آلودگی­های سطحی با استفاده از مدل COP است. معیار...

full text

ارزیابی اختلاط منابع آبی آبخوان های کارستی، مطالعه موردی چشمه کارستی گرو واقع در شرق خوزستان

     اختلاط یکی از عوامل مهم در تغییر کیفیت منابع آب زیرزمینی به شمار می‌رود. در پهنه زاگرس وجود مؤلفه‌های مختلفی چون شورابه‌های نفتی، آب‌های متأثر از سازندهای تبخیری همچون گچساران سبب شده است که فرآیند اختلاط نقشی اساسی در کیفیت این منابع آبی داشته باشد. چشمه گرو در محدوده مسجدسلیمان می‌تواند شاخصی برای بررسی مکانیسم اختلاط منابع آب زیرزمینی در پهنه زاگرس باشد. تخلیه بخش عمده‌ای از تاقدیس آسما...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 73  issue 1

pages  125- 137

publication date 2020-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023